Племя ў Кельтыйскай Галіі, па суседству з Правінцыяй і Аквітаніяй. Галоўны горад - Укселлодун (сучасны Cahors).

Геаграфічныя назовы ў Беларусі, злучаныя з кадуркамі

в. Кадзішча>Менская вобласць > Чэрвень >Раваніцкі

в. Кадунова>Менская вобласць > Мар’іна Горка > Галоцкі

в.  Кодзеўцы >Менская вобласць > Маладзечна >Граніцкі

в. Кадзішча> Менская вобласць > Смілавічы >Раваніцкі

в. Кадрышкі>Віцебская вобласць > Шаркоўшчына > Більдзюгскі

в. Кадукі> Віцебская вобласць > Паставы > Курапольскі

в. Кадукі> Віцебская вобласць > Паставы > Юнкаўскі

в. Кадлубішча>Віцебская вобласць > Докшыцы >Бярэзінскі

в.  Кудзяны>Віцебская вобласць > Бешанковічы > Соржыцкі

в. Кадукова>Віцебская вобласць > Сенно > Мошканскі

в. Кадукова>Віцебская ввобласць > Сенно > Абольскі

в. Кадаронцы> Віцебская вобласць > Браслаў > Друеўскі

в. Кадаронцы> Віцебская вобласць > Браслаў > Друйскі

в. Кадушкі> Віцебская вобласць > Міёры > Зауцьеўскі

в. Кадзі  > Гарадзенская вобласць > Ашмяны >Крэйванцэўскі

х. Кадзі >  Гарадзенская вобласць > Воранава >Беняконскі

в. Кадыш>Гарадзенская вобласць > Гародня >Сапоцкінскиі

в. Кадзеўцы >>  Гарадзенская вобласць > Гародня > Сапоцкінскі

в. Кадзішкі >  Гарадзенская вобласць > Ліда > Вавёрскі

в. Кадзіна>Магілёўская вобласць > Чавусы > Гарбавіцкі

в. Кадзіна> Магілёўская вобласць > Магілёў > Кадзінскі

в. Кадычыцы > Брэсцкая вобласць > Баранавічы >Уцескі

Прозвішчы: Кадзевіч, Каднікаў, Кодзь – старажытныя беларускія шляхецкія роды

Кадашоў, Кадзігроб, Кадзімаў, Кадкін, Каднікаў, Кадомскі, Кадомцаў, Кадачнікаў, Кадулін, Кадыгроб, Кадышаў

Са спісу войска ВКЛ 1528 года:

Кодышевич Легиш, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Кадыревич, т. 116
Кадыш Януш, т. Алiшкавахар. 122 адв.
Кадыш, т. Алiшкава хар. 122 адв.
Кадышевич Бузун, т. хар. Ахмет Влан Санчуковiча 120 адв.
Кадышевич Милькоман, т. хар. Банька Сенкавiча 124
Кадышевич Чарачик, т. Абрагiмава сцягу 118
Кадышевич, т. хар. Сей Жалал Мiнбалатавiча 119

Геаграфічныя назовы за мяжой, злучаныя з кадуркамі

Kaden, г. Кадан - Багемія

Кадыс — Іспанія
Кадуна — Нігерыя

МІФАЛОГІЯ.

КАДУК

Нячысцік, што з’ядае немаўлят і тым прыводзіць род да вымарачнасці. Персаніфікацыя хваробы эпілепсіі (радзімцаў, падучай, падучкі) накшталт адпаведных персаніфікацый халеры, воспы, гарачкі, трасцы, начніц, крыксаў ды інш. Сваё імя К. атрымаў ад лацінскай назвы хваробы caducus – “падучы”. Хворыя на эпілепсію лічыліся апантанымі нячыстай сілай, што пранікала ў нутро чалавека, мучыла яго, выклікаючы спецыфічныя праявы: страту прытомнасці, сутаргі, канвульсіі, скрыгат зубоў і да т. п. – “его дьявол был осел, и кадук мевал, упадал и от себя отходил, жона его тым се брыдила”. К. часам дараўноўвалі да чорта: “Ці чорт, ці чортаў унук – адзін кадук”. К. адрозніваецца ад падобных дэманаў тым, што шкодзіць не ўсім, а толькі грэшным людзям, зусім не чапае жывёл, акрамя хіба коней, якія ў далёкіх паходах часам не вытрымлівалі сонечных удараў і падалі, здыхалі, іх агонія нагадвала падучку. “Лічачыся першымі па часе адраджэння, у бягучым часе кадукі з’яўляюцца паследнікамі, забытымі інвалідамі д’ябальства, на якіх не звяртаюць увагі астатнія нячысцікі, не выкарыстоўваюць ні іх вопытнасці, ні іх дапамогі, ніколькі не цэняць іх старэчы аўтарытэт, - адзначаў Нікіфароўскі. Абцяжараныя ўсім гэтым ды, звыш таго, расцвіленыя сваімі сабратамі, К. бродзяць воддаль ад нячысцікаў і ад сваіх нешматлікіх аднагодкаў. Бачачы ж людскую праўду, асабліва пашану малодшых да старэйшых, паблажлівасць дужых да слабых, кадукі больш за іншых нячысцікаў прыхільныя да людзей, знарок не шкодзяць ім і толькі тады прыступаюць да ахвяры, калі яна спагудная ў людзскім сэнсе. Вядома, сваю рэдкасную працу яны выконваюць з навычнай зграбнасцю майстроў, вопытнасцю дзялкоў”.

К. уяўляўся нашым продкам у даволі неакрэсленых формах: то здалёк нагадваў капну сена, кучу моху, мог спалохаць нечакана незвычайным рухам. Народнае павер’е пра тое, што К. есць жывых маленькіх дзяцей, якіх прыносяць яму падначаленыя нячысцікі, спарадзіла ўяўленне, што К. вядзе да вымарачнасці, паколькі прымхлівае стаўленне да хворых на невылечную падучку – эпілепсію перакрэслівала надзеі гэтых няшчасных на сямейнае жыццё, на працяг роду. Пра пашыранасць уяўленняў пра К. у старажытнасці ва ўсіх сацыяльных пластах нашага грамадства сведчыць звычаёвае права, паводле якога кароль Рэчы паспалітай забіраў да скарбу вымарачныя маёнткі “па праву кадука”: «Тые замки – Пинск, Кобрын, Рогачёв знову на короля его м. светлое памяти Жикгимонта Першого кадуком спали”.  След уяўленняў пра К. захаваўся ў колішнім грозным беларускім праклёне “А каб цябе Кадук…”, які ў сувязі са стратай першапачатковага сэнсу набыў характар лагоднага выслоўя – папроку.

Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary?alpha=&authenticity_token=7ac738a48b166025e45f6b2c67b725bd415bc85e&page=1

Кадук.

У самым цёмным лесе, у самым гразкім балоце жыве Кадук. Яму служаць шматлікія духі лесу. Сам Кадук выходзіць з балота толькі тады, калі падпарадкаваныя яму духі не выконваюць яго даручэнні. Кадук люта ненавідзіць чалавека. Людзі, якія трапляюць у яго валадарствы, непазбежна гінуць. Праклён "Каб цябе Кадук забраў" настолькі моцнае і незваротнае, што беларусы ўжывалі яго вельмі рэдка і толькі ў вылучных выпадках.

Кадуцей

Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі

Кадуцей

Кадуцей (лат. caduceus) ці керыкіён (греч. κηρύκειον) - жэзл вяшчальнікаў у грэкаў і рымлян; назва жэзла Гермеса (Меркурыя), які валодаў здольнасцю  мірыць. Падобныя знакі былі распаўсюджаны і ў іншых старажытных народаў (напрыклад,  урэй Уаджыт).

Ў хрысціянстве кадуцей становіцца атрыбутам Сафіі (Прамудрасці Божыяй), з ім Яе можна бачыць у праваслаўнай іканаграфіі. Вядомы, напрыклад, абраз Сафіі Наўгародскай. На старажытных абразах Яна ў правай руцэ Сваёй заўсёды трымае скіпетр (кадуцей), гэта значыць доўгі белы тронак з завостраным канцом.

У акультызме лічыцца знакам ключа, які адчыняе мяжу  паміж цемрай і святлом, добрым і злым, жыццём і смерцю (менавіта з гэтым значэннем, верагодна, злучана выкарыстанне ў якасці знака медыцыны).

Крылы кадуцея сімвалізуюць здольнасць перасякаць любыя межы, лёгкасць; посах - улада; падвойная змяя - процілеглыя бакі ў дуалізме, якія, у канчатковым рахунку, павінны злучыцца. Дзве змеі: адна,  якая вылечвае і другая - атрутная (хвароба і здароўе), маюць герметычнае і гомеапатычнае значэнне: прырода можа пераадолець прыроду. Кадуцей з'яўляецца знакам узаемадапаўняльнай прыроды гэтых дзвюх сіл, якія дзейнічаюць у сусвеце, і злучэнні дзвюх паловаў. Яны ўвасабляюць сілы сувязі і падзелу, дабра і зла, агню і вады, узыходжання  і сыходжання, а таксама раўнавагу, мудрасць і ўрадлівасць. У алхіміі гэта мужчынская сера і жаночая ртуць, сіла трансфармацыі, сон і абуджэнне, растварэнне і каагуляцыя (solve et coagula)  Вялікага Досведу, сінтэз супрацьлегласцяў і пранікальная функцыя медытацыі паміж вышэйшым і найнізкім узроўнямі рэчаіснасці. Посах, ці жэзл пасланца, - гэта вось свету, уніз і ўгару па якой, паміж Небам і Зямлёй перасоўваюцца ўсе  багі-пасланцы і пасроднікі. Кадуцей носяць усе пасланцы як знак свету і абароны, і ён з'яўляецца галоўным іх атрыбутам. Яго носяць егіпецкі Анубіс; грэка-рымскі Меркурый (Гермес), у руках якога ён азначае здароўе і юнацкасць; фінікійскі Ваал і часам Ізіда і Іштар. Гэта посах  залаты, трохскладаны,  багацця і шчасця (Гамер). Меркавалася, што ён і ёсць той  жэзл,  які падтрымлівае знакі Сонца  і Месяца. Кадуцей можа мець форму шара, увенчанага  рагамі, - гэта фінікійскі і хітцкі  салярны знак. Кадуцей знойдзены таксама і ў Індыі. Ён з'яўляецца астранамічным знакам Гермеса (Меркурыя). У адзіным  эвалюцыйным працэсе, які праходзіць па меры магчымых станаў,  развіваюцца і матэрыяльныя  формы -  гэты працэс адсочвае матэрыялістычная навука;  і  інфармацыйнае забеспячэнне жыццядзейнасці гэтых формаў, гэта значыць душы - гэты працэс адсочваюць акультныя школы і некаторыя рэлігіі.  І мабыць  не выпадкова ў адным са старажытных знакаў дзве змейкі  ўвінаюць адзін  акрылены  жэзл. На алегарычным малюнку жэзл - знак меры наогул; а дзве змейкі, галовы якіх на адным узроўні, сімвалізуюць два ўзаемна абумоўленых працэсы эвалюцыйнага развіцця матэрыяльных формаў і душ (інфармацыйных модуляў),  якія назапашваюць інфармацыю, кіраўнікоў гэтымі матэрыяльнымі формамі. Змейкі, у адрозненне ад вяровачак, маюць галовы і ўмеюць поўзаць толькі галавой наперад, што сімвалізуе аднанакірованнасць  эвалюцыйнага працэсу. Рука, якая трымае жэзл-меру, накіроўвае развіццё дзвюх эвалюцыйных спіраляў - матэрыі і інфармацыі - угару па іерархіі Сусвету. Галовы змеек на адным узроўні, як знак супамернасці: эвалюцыйны працэс матэрыі не можа абагнаць эвалюцыйны працэс духу ці адстаць ад яго.

Гістарычныя факты

-        З XIX стагоддзя  малюнак служыць у шэрагу краін (напрыклад, у ЗША, СССР)  знакам медыцыны.

-        Выкарыстоўваўся ў гістарычных гербах наступных гарадоў Расійскай імперыі: Балты, Верхняудзінска, Енісейска, Ірбіта, Нежына, Таганрога, Цельшава, Тыфліса, Феадосіі , Харкава, Бердзічава, Тальнага.

Крыніца -

«http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%86%D0%B5%D0%B9»

КАДУЦЕЙ Ў ГЕРАЛЬДЫЦЫ.

Media in category "Caduceus in heraldry"

Retrieved from "http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Caduceus_in_heraldry"

Кадзеш (міфалогія)

Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі

Стэла Кадзеш

Кадзеш ці Кудшу - імя сірыйскай багіні ўрадлівасці, адной з вельмі распаўсюджаных формаў Астарты.

Малявалася стаячай на льве, тварам да гледача, з кветкамі ў адной руцэ і змяёй - у другой. Культ Кадзеш пракраўся ў Егіпет і атрымаў вялікі распаўсюд. Быўшы атаясамлена з Хатор, багіня склала трыяду з Мінам і Рэшпу.

Пры напісанні гэтага артыкула выкарыстоўваўся матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Ефрона (1890-1907).

КАДЗІЛЬНІЦА

Кадзільніца  - у славянскай міфалогіі, жаночы дэманічны персанаж, які жыве ў грудах камянёў; магчыма, скажоная  назва кудзельніцы, удзельніцы. У некаторых рэгіёнах меркавалі, што кадзільніца  жыве ў кучах камянёў, пляце вянкі з васількоў і звычайна бясшкодная. Магчыма, кадзільніца  злучана з тымі каменнымі грудамі, якімі сяляне пазначалі межы палёў, межы, сваёй  долі; верагодна яна, быўшы істотай, якая персаніфікуе  долю, магла быць і духам - ахоўнікам палёў і меж, падобна Чуру.

Падрыхтавала Галіна Арцёменка